#MakeICTFair en #RightToRepair

​​​​​​​De reis van de “Black Friday smartphones”

Pixabay / CC0 Creative Commons

Vandaag, op deze Black Friday, 23 november, zullen de kortingen, acties en koopjes ons weer om de oren vliegen. Of je het nu nodig hebt of niet, tegen die prijzen zegt een rationeel persoon geen neen, toch? Ook wij, de vrijwilligers van een kleine beweging die CATAPA heet, gaan naar de winkelstraat op Black Friday. We trotseren de spotprijzen en knalacties. We trekken naar de winkelstraat niet omdat we iets nodig hebben, wel integendeel, omdat we genoeg hebben.

De Catapistas, zo noemen we onzelf graag, zijn jonge mensen die zich in hun vrije tijd graag bezig houden met smartphones, tablets en andere elektronica. Niet zo bijzonder, want 90% van de jongeren heeft een smartphone. Echter, we wisselen geen apps uit of zenden elkaar geen snapchatfoto’s, maar we gaan op zoek naar de impact in onze toestellen.

In onze zoektocht worden we geconfronteerd met ingebouwde veroudering, onherstelbare ontwerpen en actiedagen, zoals Black Friday en Cyber Monday, die ons stimuleren zo snel mogelijk nieuwe toestellen aan te kopen. Op die manier haalt de gemiddelde smartphone in Vlaanderen een leeftijd van slechts 18 maanden, terwijl de Europese Unie 24 maanden garantie eist.

De afvalberg van elektrisch en elektronisch afval — e-waste — is de snelst groeiende afvalstroom.

De afvalberg van elektrisch en elektronisch afval — e-waste — is de snelst groeiende afvalstroom. In 2018 zal de hoeveelheid e-waste wereldwijd 50 miljoen ton bedragen, wat overeenkomt met 5000 Eiffeltorens. Daarvan wordt naar schatting slechts 20% correct verzameld en gerecycleerd. Als we naar smartphones en gsm’s kijken, dan wordt in Vlaanderen slechts 4-6% ingezameld.

Dit lineaire model van productie, zorgt dus voor een opstapeling van afval aan zijn staart. Aan de kop van dit model, zijn er veel grondstoffen nodig. En omdat we om de 18 maanden een nieuwe smartphone kopen, zoeken mijnbouwbedrijven naar de laatste korrels metalen om de productie op gang te houden.

Hoe schaarser de grondstoffen, hoe driester er te werk wordt gegaan bij de ontginning er van. In landen als Peru, Bolivia en Colombia worden mensen van hun land beroofd om plaats te maken voor mijnen. De ontginning zorgt voor vervuilde rivieren waardoor visvangst, landbouw en veeteelt niet meer mogelijk zijn. Mensen hebben geen toegang meer tot drinkbaar water. Open mijnen zorgen voor verspreiding van giftig fijn stof. Het natuurlijke landschap verandert ingrijpend, waardoor landbouw onmogelijk wordt en de lokale gemeenschappen gedwongen worden tot een andere leefwijze. Bij het ontginnen van metalen worden bovendien giftige stoffen zoals kwik en cyanide gebruikt. Contact met die stoffen zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen die het centraal zenuwstelsel kunnen aantasten.

In die wetenschap, kijken we heel anders naar onze smartphones, laptops en tablets. We verenigden ons in de beweging CATAPA, waarmee we ons nu al enkele jaren inzetten voor lokale gemeenschappen in Latijns-Amerika die getroffen worden door de negatieve impact van mijnbouw.

Daarom zullen we tijdens Black Friday, met een klein groepje jongeren, tussen de knalprijzen en hyperkortingen, niet in, maar voor de winkels staan. Om mensen te overtuigen om hun smartphone toch één keer te laten herstellen in plaats van een nieuwe te kopen.

https://www.compoundchem.com/wp-content/uploads/2014/02/The-Chemical-Elements-of-a-Smartphone-v2.png

We hebben allemaal soms gewoon zin om iets nieuws te kopen. Veel mensen weten echter niet dat er repaircafés en -winkels zijn waar ze hun toestellen met een kleine ingreep langer kunnen laten meegaan. Repareren is sowieso goedkoper en is dus een alternatief met veel voordelen. Repaircafés in België worden steeds populairder en ook steeds meer elektronicazaken bieden de service voor reparatie aan. Toch zijn er nog te veel bedrijven die mensen afschrikken met hoge prijzen voor reparaties. Ze willen liever nieuwe apparaten verkopen die nog meer kunnen dan de vorige versie zodat de consument het hoge tempo van vernieuwde technologie bijhoudt.

Voel je je aangesproken? Prima! Want ook jij kan bijdragen aan onze actie op deze Black Friday. Maak een ‘kleine reis’ langs de consumptieketen van je smartphone; beeld je de stappen in die nodig zijn voor de productie er van. En bedenk dan of het het allemaal waard is; vandaag een nieuwe kopen, of toch je huidige laten herstellen eens hij de geest geeft? Voor de kortingen die worden aangeboden, zijn er vele anderen die al een prijs betaalden. Laat ons daar vandaag eens bij stil staan, en de promoties laten voor wat ze zijn…

De actie op Black Friday sluit aan bij de bredere Europese campagnes #MakeICTFair en #RightToRepair.

Bronnen:

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.