Van ebola naar corona

Het was belangrijk nieuws vorige week, 3 maart, toen de laatste patiënt werd ontslagen uit een Congolees behandelingscentrum voor ebola. Vandaag is nóg belangrijker, maar in de media schenkt niemand er nog aandacht aan. Er zijn nu welgeteld 21 dagen voorbijgegaan sinds het laatste ebolageval in Oost-Congo werd gedetecteerd.

Drie weken, dat is de maximale duur van de incubatietijd van het levensgevaarlijke virus. Dat betekent dat in principe geen nieuwe besmettingen meer zijn waargenomen en er dus ook geen actieve besmettingsbron meer is.

Op 12 april kan het einde van de ebola-epidemie officieel worden afgekondigd.

Om zeker te zijn dat de epidemie volledig achter de rug is, wordt de dubbele maximale incubatietijd geteld vanaf het verdwijnen van de laatst gekende bron van infectie. Dat is de laatste patiënt. Vanaf maandag 2 maart wordt er geteld, de dag dat deze patiënt genezen werd verklaard. Doe daar 42 dagen bij, en op 12 april kan het einde van de ebola-epidemie officieel worden afgekondigd.

Het langgevreesde eerste geval

De kans is echter groot dat dit volledig in de schaduw zal vallen van de nieuwe bedreiging: Covid-19. Vandaag maakte Eteni Longondo, minister van gezondheid, bekend dat een eerste geval in Kinshasa positief werd bevonden. Hij had het over een Belg die al een paar dagen in Kinshasa was aangekomen zonder symptomen, en sindsdien opgevolgd werd en positief testte. Congolese humor kwam meteen bovendrijven: “la Belgique est en train de coroniser le Congo!” Maar enkele uren later was de minister blijkbaar al wat beter ingelicht. Het bleek te gaan om een Congolees van 52 jaar die teruggekeerd is uit Frankrijk.

Eerder had de regering beslist dat alle reizigers, ongeacht of ze symptomen vertonen of niet, afkomstig van China, Italië, Frankrijk, Duitsland, Iran Irak of Zuid-Korea, 14 dagen lang in quarantaine zullen worden gehouden in hun domicilie. Het zag er dus even naar uit dat ook België aan dat lijstje zou worden toegevoegd. Maar door de rechtzetting van de minister is dat voorlopig dus niet het geval.

In alle geval zit de schrik er goed in: de SADC (Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika) heeft alle internationale bijeenkomsten tot nader order afgelast. De minister kondigt de inwerkingtreding van een nationaal plan af, maar niemand weet goed waaruit dat precies bestaat, behalve het plaatsen van thermische camera’s in de luchthavens. Dat de minister eerst een zieke Belg aankondigt, die dan een Congolees uit Frankrijk blijkt te zijn, versterkt niet het vertrouwen in wat de man zegt. De mensen zijn ongerust. Er wordt hen geen respijt gegund. Ebola is nog niet afgeblazen of corona staat al klaar om de stress hoog te houden.

Overlevingskansen

Hotel Belle Vie, waar de zieke verbleef in de hoofdstad, werd intussen hermetisch afgesloten. Het is een ironische woordspeling: Congolezen kunnen de scherpe u-klank niet uitspreken en vervormen die tot een i. Zo werd de heel klassieke hotelnaam “Belle vue” vercongoliseerd tot “Belle vie”. De naambedenker had wellicht nooit kunnen vermoeden dat zijn hotel ooit in het centrum van leven en dood zou komen te staan.

Laat ons hopen dat het coronavirus niet opgewassen is tegen de lucht van Kinshasa.

Laat ons hopen dat het coronavirus niet opgewassen is tegen de lucht van Kinshasa. Virussen die zich overzetten via uitgehoeste of uitgeniesde vochtdruppeltjes doen het goed in koude droge lucht omdat die druppeltjes dan veel langer in de lucht blijven hangen. Maar is de lucht warm en vochtig, dan vallen ze snel neer. In Kinshasa is de lucht superwarm en de gemiddelde vochtigheid schommelt tussen de 74 en 83% het hele jaar. De heetste periode van het jaar is van februari tot mei: Covid-19 kon geen slechtere periode uitkiezen om de hoofdstad binnen te vallen. Zijn overlevingskansen zijn daar dus gering.

Het valt te hopen dat er geen besmette persoon kan doordringen tot het verre Oosten, want hier is door de hoogte de temperatuur veel lager. Een coronavirus is wel het laatste dat we de mensen hier toewensen bovenop al die jaren van ellende met ebola en de vele andere bedreigingen.

Het pessimisme van Dr. Muyembe

De befaamde ebola-expert geeft niet veel hoop. De ziekenhuizen in Congo zijn absoluut niet uitgerust om ademhalingsproblemen te behandelen. Ze beschikken ook niet over de ontsmettingsmiddelen om hun verplegend personeel te beschermen tegen het coronavirus. Als de epidemie uitbreekt in Congo, moeten we rekening houden met een sterftecijfer van 10%. En de kans is groot dat het verplegend personeel wegvlucht uit de ziekenhuizen, wat de patiënten volledig aan hun lot zou overlaten en het virus zijn vrij beloop zou laten gaan. Dat klinkt echt als het scenario van een rampenfilm. Luister even mee: