De landen die het beste presteren, liggen niet in de eerste wereld

Coronacrisis blaast mythe van derde en eerste wereld omver

CC0 1.0 Universal (CC0 1.0) Public Domain Dedication

De manier waarop landen de coronapandemie bestrijden, haalt een van de meest diepgewortelde vooroordelen in de wereld – en in Afrika – onderuit, schrijft Steven Friedman, politicoloog aan de Universiteit van Johannesburg. Kunnen we na deze crisis nog spreken van een eerste en een derde wereld?

Zo lang we ons kunnen herinneren, “wist” iedereen dat de “eerstewereldlanden” – in feite West-Europa en Noord-Amerika – een beter leven voor hun burgers wisten te organiseren dan de arme en incapabele “derdewereldlanden.” De eerste wereld is synoniem geworden voor competentie, ontwikkeling en de hoogste politieke en economische standaarden.

Die gedachte is zo diepgeworteld dat zelfs critici van die “eerste wereld” hem doorgaans accepteren. Ze argumenteren dan bijvoorbeeld dat het zo gekomen is doordat de rijke landen de rest van de wereld exploiteerden, en dat er geen sprake is van morele of culturele superioriteit. Maar het is dus ook voor hen een gegeven dat deze landen weten hoe ze (een deel van de bevolking) in materiële zin een beter leven kunnen bieden. Afrikanen en anderen in de “derde wereld” willen graag net zo worden als de “eerste wereld”- en daar leven, want dat betekent een beter leven.

Je zou dus verwachten dat de gezondheidszorg in de eerste wereld, aangespoord door bewuste en krachtige burgers, de COVID-19-pandemie relatief eenvoudig zou aankunnen. En dat de rest van de wereld zou kampen met bezwijkende zorgsystemen en massagraven.

Wat we zagen gebeuren, is eerder het tegenovergestelde.

Fatale fouten

De “eerste wereld” is doorgaans een codewoord voor landen bestuurd door Europeanen of mensen van Europese afkomst. Enkele van de ergste wanpresteerders van de afgelopen weken, zijn te vinden in de eerste wereld. Voor Engelstalige Afrikanen is het interessant dat twee van de landen die het meest de mist ingingen tijdens de crisis, de voormalige kolonisatoren Groot-Brittannië en de Verenigde Staten zijn.

Enkele van de ergste wanpresteerders van de afgelopen weken, zijn te vinden in de eerste wereld.

De regeringen van beide landen maakten zo ongeveer elke fout die mogelijk was in de aanpak van COVID-19.

Ze negeerden de dreiging. En toen ze gedwongen werden te handelen, stuurden ze tegenstrijdige signalen naar burgers, waardoor die zich zo gedroegen dat de infectie verder verspreid werd. Beide landen namen ook niet de nodige testen af om het virus onder controle te krijgen. Ze wisten hun ziekenhuizen en verpleegkundigen niet te voorzien van de juiste materialen, waardoor er onnodig veel doden vielen.

Politiek falen

Dit is een politiek falen. De VS is het enige rijke land zonder nationaal gezondheidssysteem. Een poging door de vorige president, Barack Obama, om betaalbare zorg uit te breiden, werd afgezwakt door rechtse weerstand en vervolgens verder gestript door de huidige president en zijn partij.

De bejubelde National Health Service in Groot-Brittannië was verzwakt door bezuinigingen. Beide regeringen slaagden er niet in het virus tijdig in te dammen, omdat ze andere prioriteiten hadden.

De landen die het beste presteren, liggen niet in de eerste wereld.

Toch doet de regering in Groot-Brittannië het zeer goed in de opiniepeilingen en zal het waarschijnlijk niet moeilijk zijn de volgende verkiezingen te winnen. De Amerikaanse president ligt achter in de peilingen, maar het verschil is klein genoeg om een herverkiezing mogelijk te maken. Is er iets méér “derde wereld” dan burgers die een regering steunen wiens acties leiden tot duizenden doden?

Westerse landen zoals Spanje, Italië en die andere grote kolonisator, Frankrijk, hebben ook moeite het virus onder controle te krijgen. Sommige Europese landen deden het best goed, evenals Australië en Nieuw-Zeeland. Maar de landen die het beste presteren, liggen niet in de eerste wereld.

Effectieve reacties

Zuid-Korea is misschien wel het land dat het meest effectief reageerde, gevolgd door andere Oost-Aziatische staten en regio’s. Dit komt deels doordat ze gewend zijn om te gaan met uitbraken van coronavirussen, maar ook omdat ze geleerd hebben van ervaringen: het succes van Zuid-Korea is te danken aan effectief testen en het traceren van besmette personen. Wat de reden ook is, het is Oost-Azië, niet “het Westen”, dat doet wat verwacht werd van de eerste wereld.

Sommigen zullen zeggen dat Oost-Azië inmiddels de “eerste wereld” is. Dan nog is de regio superieur, alleen het adres is veranderd. Hierover valt te discussiëren. Maar zelfs als we dat accepteren, is het zo dat sommige landen het virus goed onder controle wisten te houden in “derde wereld” omstandigheden.

Kerala

Kerala was de eerste Indiase staat waar het virus opdook, maar het aantal doden bleef beperkt tot drie. De regio had het virus grotendeels beteugeld, maar kampt nu met bijna tweehonderd gevallen, allemaal mensen die uit andere delen van India kwamen. Op grond van de eerdere aanpak zal het waarschijnlijk goed lukken om ook deze uitbraak onder controle te krijgen.

Kerala heeft ook geleerd van eerdere epidemieën. En de staat heeft een sterk zorgsysteem.

Kerala heeft ook geleerd van eerdere epidemieën. En de staat heeft een sterk zorgsysteem. Maar een van de belangrijkste middelen is burgerparticipatie: buurtwachten en vrijwilligers gingen de contacten na van geïnfecteerde personen. Er werden studenten gerekruteerd om kiosken te bouwen waar burgers zich konden laten testen.

Kerala had ook de capaciteit om alle kinderen te blijven voorzien van schoolmaaltijden, toen de scholen gesloten werden. Niet-gouvernementele organisaties speelden hierin een grote rol, wat nogmaals het partnerschap tussen de overheid en burgers benadrukt.

Dat Kerala het zo goed doet, is geen toeval. Deze deelstaat doet het op het gebied van gezondheidszorg en geletterdheid al jaren beter dan de rest van India.

3D-printers in Senegal

Ook het Afrikaanse antwoord op het virus vormde geen bevestiging van de vooroordelen. Toen COVID-19 zich ging verspreiden in Afrika, verschenen er min of meer op automatische piloot voorspellingen – inclusief van Melinda Gates, die samen met haar man Bill een liefdadigheidsstichting heeft - over hoe de zwakke zorgsystemen op het continent overspoeld zouden worden met dood en verderf. Dat is immers wat je zou verwachten in de derde wereld, en vooral in Afrika, dat altijd beschouwd wordt als het minst capabele continent op aarde.

Afrika had eerder te maken met ernstige uitbraken, met name ebola, en lijkt daar waardevolle lessen uit geleerd te hebben.

Tot nu toe is dat niet gebeurd. Het kan nog steeds, maar zelfs als het gebeurt, doen sommige landen het veel beter dan verwach

t (en misschien beter dan de eerste wereld). Een land dat eruit springt is Senegal, dat een eenvoudige test ontwierp en met 3D-printing beademingsapparaten produceert voor een fractie van de gebruikelijke prijs. Afrika had eerder te maken met ernstige uitbraken, met name ebola, en lijkt daar waardevolle lessen uit geleerd te hebben.

Inspirerend

De eerste wereld heeft nog steeds veel meer te besteden dan de rest van de wereld en dat zal waarschijnlijk zo blijven. De politici, academici en journalisten in deze landen zullen dus waarschijnlijk blijven geloven dat ze beter zijn dan de rest.

Maar de ervaring met COVID-19 leidt misschien wel tot nieuw denken in de derde wereld. De meest basale functie van een regering is het beschermen van burgers. Zorgen dat burgers gezond blijven, is minstens net zo belangrijk als bescherming tegen geweld.

Redelijk denkende mensen zouden momenteel liever wonen in Kerala of Senegal (of Oost-Azië) dan in Europa of Noord-Amerika. De vraag rijst waar het leven werkelijk beter is.

Afrikanen en anderen in de derde wereld zouden zich moeten afvragen of ze werkelijk Amerika, Groot-Brittannië of Frankrijk willen zijn. COVID-19 is een sterk argument om liever in Oost-Azië te willen zijn – of gezien de omstandigheden in Afrika of in Kerala.

Bron: The Conversation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.