Nieuwe tests kunnen tuberculose ook echt uitroeien

Na de bijeenkomst die de Verenigde Naties over tuberculose hebben gehouden -de eerste ooit- was de sfeer vorige week voorzichtig hoopvol. Mede door nieuwe technologieën en tests zou het mogelijk zijn om tbc uit te roeien tegen 2030. Vandaag is de infectieziekte nog de meest dodelijke ter wereld.

In 2017 was tbc verantwoordelijk voor 1,6 miljoen doden wereldwijd. 300.000 patiënten waren eveneens besmet met hiv. Vorig jaar werden 10 miljoen mensen gediagnosticeerd met tbc, de meeste van hen in Zuidoost-Azië en het westelijke deel van Azië-Pacific.

De vijf landen die het zwaarst werden getroffen: India, China, Indonesië, de Filipijnen en Pakistan.

Meer budget, meer strategie

Voor de aanvang van de meeting van vorige week spaarden verschillende ngo’s en andere betrokkenen hun kritiek niet. Ze verweten regeringen een gebrek aan interesse en een slechte beschikbaarheid van medicatie.

‘De groeiende kwaliteitszorg die tbc-patiënten ontvangen, heeft zeker 54 miljoen mensen gered, maar vele miljoenen werden nog niet bereikt’

Ook de hoge kostprijs van geneesmiddelen werd aangehaald als een reden waarom de ziekte nog twee miljoen doden per jaar eist.

De presentaties van verschillende landen waren hiermee in contrast. China en Zuid-Afrika waren bijvoorbeeld erg nauwkeurig in de beschrijving van hun strategie om tbc te beëindigen. De overheid van India vertelde hoe ze in staat waren om het budget te verdrievoudigen om de ziekte uit te roeien.

Bill Gates, voorzitter van de Bill and Melinda Gates Foundation, die het onderwerp genegen is, zei dat het percentage aan tbc-patiënten dat kwaliteitszorg ontvangt sinds het jaar 2000 drie keer hoger ligt. ‘Dat heeft zeker 54 miljoen mensen gered, maar vele miljoenen werden nog niet bereikt’, zei hij daarbij.

Tbc treft gewone mensen

De staats- en regeringsleiders die aanwezig waren in New York kwamen tot een akkoord om tegen 2022 13 miljard dollar per jaar te mobiliseren voor preventie en zorg, en 2 miljard dollar voor extra onderzoek. Ze zaten ook op één lijn wat betreft het aanpakken van de resistentie voor bepaalde geneesmiddelen en om het stigma dat rond de ziekte hangt in verschillende delen van de wereld, weg te werken.

Lee Richman, uitvoerend directeur en oprichter van het Global Tuberculosis Institute aan de Rutgers-universiteit, zegt dat ‘historisch gezien de perceptie overheerst dat mensen met tbc onbelangrijk en zonder enige macht zijn. Als een gevolg daarvan werd tbc getolereerd en was de ziekte weinig zichtbaar in publieke gezondheidsprogramma’s.’

Nieuwe technologieën kunnen volgens hem de doorslag geven in de eliminatie van deze besmettelijke en dodelijke infectieziekte. Hij verwees onder meer naar de bloedtest ‘Interferon Gamma Release Assay’ die een enorme verbetering is ten opzichte van de traditionele, honderd jaar oude huidtest. ‘Het is belangrijk dat we gebruik maken van deze middelen omdat ze latente tbc kunnen opsporen, nog voor de ziekte echt toeslaat.’

Vaccin

De vorm van tbc die resistent is voor medicatie is vaak in het nieuws omdat er hier slechts 50 procent kans bestaat op genezing, stelt Richman. ‘Maar als de ziekte wordt gedetecteerd en behandeld in de latente vorm, hoeven we ons geen zorgen te maken om mensen die tbc ontwikkelen, laat staan in een levensbedreigende vorm’, zegt hij.

‘Als de ziekte wordt gedetecteerd en behandeld in de latente vorm, hoeven we ons geen zorgen te maken om mensen die tbc ontwikkelen’

Els Torreele, directeur van de campagne rond tbc bij Artsen Zonder Grenzen zegt dat diagnose, behandeling en preventie nog steeds moeilijk zijn als we enkel de middelen van vandaag gebruiken. Volgens haar zijn nieuwe, betere medische tests dringend nodig. ‘We hebben meer accurate tests nodig, medicatie die patiënten met een resistente infectie toch helpt en, ideaal, een vaccin.’

Samenwerking op grote schaal is hier noodzakelijk, zegt ze. ‘Vorig jaar kondigden de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) een verregaande samenwerking aan rond tbc-onderzoek.’

Adrian Thomas, vice-president Globale Volksgezondheid bij Johnson & Johnson, zei tijdens de meeting dat een nieuwe “inspanningsprijs” onmiddellijk van kracht werd in de landen die momenteel het geneesmiddel bedaquiline te koop aanbieden. Deze aankoopprijs wordt ook ingevoerd vanaf maart 2019 in de landen die momenteel toegang hebben tot het geneesmiddel via een donatieprogramma. Bedaquiline is goedgekeurd in 56 landen, inclusief de landen waar de resistente vorm van tbc vaak voorkomt.