Dossier: 

Wat er gebeurt als een 16-jarige asielzoeker op papier plots 19 wordt

In Griekenland worden vele minderjarige migranten ten onrechte geregistreerd als meerderjarig. Dat blijkt uit onderzoek van Human Rights Watch. De mensenrechtenorganisatie presenteert hierover vandaag een rapport.

International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (CC BY-NC-ND 2.0)

Tieners in het identificatiecentrum in Moria. Vaak worden onbegeleide minderjarigen als meerderjarig geregistreerd waardoor ze de juiste zorg en begeleiding mislopen.

Volgens Griekse en internationale wetten hebben minderjarigen zonder begeleiding recht op speciale zorg en begeleiding. Wanneer zij foutief als meerderjarig worden geregistreerd, kunnen zij hier geen aanspraak op maken.

HRW ontdekte dat jonge nieuwkomers in Griekenland vaak een hogere leeftijd wordt toegekend dan de migranten zelf aangaven te zijn. Vooral op Lesbos gebeurt dit veelvuldig. De Griekse Dienst voor Opneming en Identificatie (RIS) is verantwoordelijk voor het identificeren en registreren van nieuw gearriveerde migranten.

In de praktijk wordt de leeftijdsvaststelling op arbitraire wijze gedaan en gebeurt ze vaak enkel op basis van een haastig tandonderzoek

Volgens een ministerieel besluit uit 2013 is een multidisciplinaire benadering noodzakelijk om de leeftijd van jonge mensen vast te stellen, waarbij medische onderzoeken een laatste toevlucht zijn. Bij medisch onderzoek dient rekening te worden gehouden met een foutmarge die wel kan oplopen tot vijf jaar. Bovendien moet er rekening worden gehouden met de psychologische volwassenheid van de jongeren. In de praktijk wordt de leeftijdsvaststelling op arbitraire wijze gedaan en gebeurt ze vaak enkel op basis van een haastig tandonderzoek in een lokaal ziekenhuis. Van de kinderen met wie HRW heeft gesproken, had niemand ooit een psycholoog of een sociaalwerker gezien voor een leeftijdsschatting.

‘De dokter onderzocht mijn gebit om mijn leeftijd vast te stellen’, getuigt een Bengaalse vluchteling tegen HRW. Hij was 17 jaar toen hij in de zomer van 2016 op Lesbos arriveerde. ‘Eerst hadden ze opgeschreven dat ik 17 was, maar toen ik terug van de dokter kwam schreven ze 18 op. Ik begrijp het niet. Er zijn mensen die verstandskiezen hebben op hun 17e, anderen op hun 18e en weer anderen op hun 22e.’

Statusverandering vrijwel onmogelijk

De fout ligt in eerste instantie niet altijd bij de verantwoordelijke Griekse dienst. Het komt eveneens voor dat kinderen die zonder begeleiding arriveren zelf aangeven volwassen te zijn. Minderjarigen doen dit vaak omdat ze bang zijn vastgehouden te worden of omdat ze van smokkelaars of andere migranten te horen krijgen dat je van vrienden en familie gescheiden kan worden als je als kind geregistreerd staat. Een 16-jarige Afghaan getuigt: ‘Voor ik mezelf liet registreren, vertelden verschillende Afghanen mij niet mijn echte leeftijd te geven omdat ze mij anders op een kinderafdeling zouden laten verblijven.’ De verantwoordelijke ambtenaren trekken dit over het algemeen echter niet in twijfel, ook als duidelijk zichtbaar is dat de jongeren nog minderjarig zijn.

Het kan maanden duren om de bureaucratische procedures te doorlopen.

Zodra kinderen inzien dat ze een fout hebben gemaakt, proberen ze het proces vaak nog om te draaien. Maar wanneer een minderjarige als meerderjarig geregistreerd staat, is het vrijwel onmogelijk om deze status nog te veranderen. Het kan maanden duren om de bureaucratische procedures te doorlopen. In sommige gevallen duurt het zo lang dat de kinderen de 18-jarige leeftijd hebben bereikt voordat het proces is afgerond. Zoiets kan ertoe leiden dat een familiehereniging in andere EU-landen niet kan doorgaan.

Kwetsbaar

Kinderen die als meerderjarig zijn geregistreerd, komen in kwetsbare posities terecht. Ze komen terecht op opvangplaatsen met volwassen alleenstaande mannen en worden blootgesteld aan onmenselijke levensomstandigheden. De opvanglocaties zijn vaak overbezet, kennen slechte hygiëne en er doen zich veel gewelddadige incidenten voor. Bovendien hebben de kinderen geen toegang tot onderwijs als ze als volwassen geregistreerd staan. De zorg en bescherming die zij juist nodig hebben krijgen ze niet.

HRW geeft aan dat alle kinderen die ze geïnterviewd hebben in zekere mate last krijgen van psychische problemen, waaronder angsten, depressie, hoofdpijn, slapeloosheid en gebrek aan eetlust.

Op ad-hocbasis worden jongeren bij wie het onduidelijk is of zij minderjarig zijn, geplaatst in een beschermde opvang. Maar door toenemende aantallen nieuwkomers en overbezetting worden zij noodgedwongen elders geplaatst. De RIS heeft toegegeven dat het ruimtegebrek problematisch is.

HRW geeft aan dat alle kinderen die ze geïnterviewd hebben in zekere mate last krijgen van psychische problemen, waaronder angsten, depressie, hoofdpijn, slapeloosheid en gebrek aan eetlust. Twee kinderen hebben verteld zichzelf te verwonden.

Een Afghaanse jongen die op zijn veertiende op Lesbos arriveerde, vertelt over zijn verblijf in het opvanggedeelte voor volwassenen. ‘We leefden iedere dag in angst vanwege de vele gevechten. Intense angst. Ik ben gewond geraakt aan mijn schouder tijdens een gevecht. Onze tent stond in het midden en is tot twee keer toe afgebroken en verbrand. Ik ben tot een punt gekomen waarop ik mijzelf tot drie keer toe verwond heb.’

Wat moet er gebeuren?

HRW roept de Griekse autoriteiten op om de beoordelingsprocedures te verbeteren. Er moeten stappen worden genomen om minderjarigen correct te identificeren en wanneer dit onduidelijk is dient het voordeel van de twijfel te worden gegeven. De Europese Commissie en de Europese asieldienst EASO zouden van hun aanwezigheid op de Griekse eilanden gebruik moeten maken om er strenger op toe te zien dat de wet wordt nageleefd in de beoordelingsprocedures.

‘Kwetsbare kinderen in Griekenland die een gevaarlijke reis hebben moeten doorstaan ver van hun families zouden niet maandenlang mogen vechten om te bewijzen dat ze kinderen zijn,’ zegt Eva Cossé van HRW. ‘Griekenland moet beter zijn best doen om de kinderen te identificeren zodat ze de zorg krijgen de ze nodig hebben en verdienen.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.