Escalatie in Gaza: ‘De kans is reëel dat 14 mei zich gaat herhalen’

MO* sprak met Marie-Elisabeth Ingres, de landencoördinatrice bij Artsen Zonder Grenzen in Jeruzalem. In de nasleep van het disproportionele geweld van 14 mei, toen Israëlische soldaten op slechts 8 uur tijd 58 ongewapende demonstranten doodden, vreest ze voor een nieuwe escalatie van het geweld op 5 juni.

‘De protesten van 14 mei waren vreedzaam, het geweld van de Israëli’s was volkomen buitensporig’, zegt Ingres. ‘Naast de doden vielen er ook zo’n 3000 gewonden, een hele generatie jonge Palestijnen groeit op met krukken.’

‘Egypte opende uitzonderlijk de grensovergang en liet gewonden overkomen vanuit Gaza, maar dat is een druppel op een hete plaat, en daarbij is dit eigenlijk toevallig: vanwege de Ramadan.’

Ultra-radicale fracties sleuren Hamas mee in de oorlog

‘Dinsdag 29 mei werden er massaal raketten afgevuurd op Israël vanuit de Gazastrook’, klinkt het bij Ingres.  Deze raketten kwamen niet van Hamas, de radicaal Islamistische beweging die al onafgebroken sinds 2007 na de laatste democratische verkiezingen aan de macht is. De raketten werden afgevuurd door nog radicalere fracties, waaronder de belangrijkste Islamitische Jihad is.

Nikolay Mladenov (VN) noemt de escalaties van de afgelopen dagen de meest ernstige sinds de Gaza-oorlog van 2014.

De raketaanval uit Gaza kwam er nadat drie gewapende militanten van Islamitische Jihad werden gedood door een Israëlische tank op zondag 27 mei, die probeerden explosieven te planten aan het grenshek met Israël.

Israël reageerde op haar beurt met tientallen luchtaanvallen gericht tegen doelwitten van Hamas en Islamitische Jihad. Nikolay Mladenov, speciaal coördinator voor het vredesproces in het Midden-Oosten van de VN, noemt de escalaties van de afgelopen dagen de meest ernstige sinds de Gaza-oorlog van 2014.

Naksa: dag van de tegenslag

Ingres vreest voor nieuw geweld aan de grenshekken op 5 juni, die dag staat bij Palestijnen bekend als ‘dag van de tegenslag’: Naksa-dag. ‘Er zijn opnieuw grote demonstraties gepland’, op 14 mei herdachten de Palestijnen de zeventigste verjaardag van de verdrijving van hun land. 14 mei staat bekend als al-Nakba. ‘5 juni is minder gekend bij ons. Op die dag herdenken de Palestijnen het begin van de zesdaagse oorlog in 1967, toen de Israëli’s de Arabische legers versloegen en daarbij Gaza, de Westelijke Jordaanoever en de Golanhoogten bezetten.’

‘Op 5 juni herdenken de Palestijnen het begin van de zesdaagse oorlog in 1967.’

Het gevolg was dat honderdduizenden Palestijnen gedwongen werden opnieuw hun land te verlaten.

Bij demonstraties op Naksa-dag in 2011 vielen 16 doden. Duizenden demonstranten verzamelden aan de grenshekken in Gaza, een gelijkaardig aantal kwam samen aan de grens met Israël in Syrie en Libanon, maar ook in de Westelijke Jordaanoever.

Een herhaling van dit scenario, gezien de recente opflakkeringen van geweld en het bloedbad van 14 mei nog vers in het geheugen, lijkt niet onmogelijk.