Brand in Kinshasa vernielt 7000 stemcomputers

60 uren die de Congolese verkiezingen doen kantelen

© John Wessels / AFP

Rook kringelt op achter spandoeken voor de verkiezingen. Ze is afkomstig van een brand in het depot van de Congolese verkiezingscommissie CENI

In de vroege ochtend van donderdag 13 december is in Kinshasa een depot van de Congolese verkiezingscommissie CENI afgebrand. Daardoor is een groot deel van het materiaal voor het organiseren van de verkiezingen in Kinshasa vernield, met inbegrip van 7000 stemcomputers.

Congo-expert Kris Berwouts volgt het nieuws over de brand ongerust. ‘We lijken op een sleutelmoment van de verkiezingen te zitten’, zegt hij op de vraag of deze brand de ergste voorspellingen over de verkiezingen, die voorzien zijn voor 23 december, bevestigen. ‘Tot voor kort leek alles beter dan verwacht te verlopen. Kandidaten reizen rond en slagen er in de meeste gevallen in zich tot een potentieel electoraat te richten. Ze worden ontvangen en feestelijk onthaald door hun militanten. Er zijn uitzonderingen, zoals het incident in Kindu, waar Fayulu niet mocht landen, maar door de band verliep dat redelijk.’

‘Het geweld van de (on)veiligheidsdiensten tegen oppositieleden verhoogt. … Dit gaat crescendo en het gaat niet simpel zijn om deze trend te keren.’

Maar die voorzichtig positieve inschatting is de voorbije 60 uur omgeslagen, zegt Berwouts. En niet alleen door de brand in het CENI-depot. ‘Het geweld van de (on)veiligheidsdiensten tegen oppositieleden verhoogt: er zijn rellen met dodelijke slachtoffers geweest in Lubumbashi, Kalemie en Mbuji Mayi. Dit gaat crescendo en het gaat niet simpel zijn om deze trend te keren.’

Ook binnen de politieke oppositie gaat het van niet goed naar erger: ‘Tot nu toe benadrukten de twee belangrijkste oppositiekandidaten Fayulu en Tshisekedi dat ze niet tegen elkaar opkwamen en al helemaal niet elkaars vijand waren, en dat ze hetzelfde doel hebben, met name een regimewissel realiseren. De laatste dagen merk je dat er tussen de achterban van Fayulu en die van Tshisekedi spanningen ontstaan. Dit moet ook gemonitord worden. Het kan ontsporen.’

Toeval?

Op de vraag of de brand van vanochtend, zeker in die context, toeval kan zijn, reageert Berwouts terughoudend: ‘De brand in Kinshasa is natuurlijk voer voor allerlei speculatie. Erg veel mensen denken dat het regime zelf de brand veroorzaakt heeft om de condities te creëren om de verkiezingen uit te stellen of zelfs te annuleren. Maar dat kan op dit moment niet bevestigd worden, en het zal hoe dan ook moeilijk te bewijzen zijn.’

In elk geval, stelt Berwouts, ‘zetten deze drie elementen samen de kiescampagne meteen in een andere toonaard. De kans op chaotische en gewelddadige verkiezingen waren altijd al hoog, en nu lijkt dat risico plots groter te worden.’

Op sociale media circuleren suggesties dat de VN-vredesmacht (Monusco) moet tussenkomen om de burgerbevolking te beschermen. Berwouts: ‘Dat is natuurlijk helemaal conform met het mandaat, maar de vraag is of Monusco, gezien de al erg moeilijke cohabitatie met de Congolese overheid, die rol gaat kunnen opnemen.’

Het verdwijnen van de stemcomputers en het andere verkiezingsmateriaal maakt de kans op het organiseren van geloofwaardige verkiezingen in Kinshasa in elk geval erg onwaarschijnlijk.

Het verdwijnen van de stemcomputers en het andere verkiezingsmateriaal voor Kinshasa maakt de kans op het organiseren van geloofwaardige verkiezingen in Kinshasa op 23 december in elk geval erg onwaarschijnlijk. Maar er waren daarvoor ook al vragen of de computers in goede doen wel zouden bijdragen tot betrouwbare verkiezingsresultaten.

Kris Berwouts: ‘De stemcomputers zijn erg controversieel: je kan je afvragen hoe aangepast die zijn aan een electoraat dat, zeker op het platteland, daar geen enkele ervaring mee heeft. Het is ook niet makkelijk om je voor te stellen dat, gezien de materiële en logistieke context in Congo, het materiaal daar naar behoren gaat functioneren. En vooral: de oppositie en een deel van de publieke opinie vreest dat de stemcomputers gefundenes fressen vormen voor al wie de resultaten wil manipuleren.’

Dat is geen theoretische bezorgdheid in Congo, benadrukt Berwouts, want ‘bijna iedereen gaat ervan uit dat de overheid verkiezingen organiseert om ze te winnen, en dat ze alle druk, intimidatie, fraude en geweld zal ontplooien die ze nodig acht om dat ook te doen.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.