Factcheck: Zijn razzia’s en deportaties gericht tegen ‘dealers, mensenhandelaars, pooiers’?

CC Jon Candy (CC BY-SA 2.0)

Het is met gezonde tegenzin dat ik me hierin meng, want vijfjaarlijkse verkiezingen behoren te gaan over de grote keuzes voor morgen en overmorgen, niet over wat in de media opgeklopt kan worden tot de rel van de dag. Maar als de machtigste man van het land voor partijgenoten ranzig gaat doen over politieacties tegen mensen zonder wettig verblijf, en dat dan in de media verdedigt omdat die acties gericht zouden zijn tegen ‘dealers, mensenhandelaars, pooiers’, dan is een kritische vraag niet alleen gewettigd, maar noodzakelijk. En wat blijkt: die vraag blijft achterwege in de berichtgeving over wat Bart De Wever zegt. De focus ligt op de vraag of men al dan niet geschandaliseerd mag zijn, of de Antwerpse praktijk verschilt van de Brusselse of de Gentse…

De harde vragen worden dus niet gesteld. Zijn politierazzia’s, bedoeld om mensen op te pakken en uit te zetten, inderdaad gericht tegen ‘dealers, mensenhandelaars, pooiers’? Zijn het alleen mensen met dergelijke, zwaar criminele feiten op hun kerfstok die gedeporteerd worden? Als de politie weet waar dergelijke criminelen zich ophouden, waarom is dan een wijkbrede sweep nodig? Hoe groot is het risico op het viseren van nationaliteiten en kwetsbare groepen?

Het beleid op het vlak van uitzetting is zo intransparant als een glas artisanale geuze in een donkere kroeg

Maar zelfs als je die harde vragen stelt, blijft het quasi onmogelijk om er een hard antwoord op te krijgen. Het beleid op het vlak van uitzetting is zo intransparant als een glas artisanale geuze in een donkere kroeg. Benoit Dhondt, als advocaat actief rond vluchtelingen en asielzoekers, zegt dat cijfers over wie uitgezet wordt en waarom ‘niet vrij beschikbaar’ zijn, en dat ze bovendien ‘moeilijk te beoordelen zouden zijn omdat je eigenlijk de individuele dossiers nodig hebt om te weten wat er na de administratieve aanhouding gebeurd is: welke bevelen om het grondgebied te verlaten werden afgeleverd, hoe werden die gemotiveerd, werd er beroep aangetekend, heeft de Raad voor Vreemdelingenzaken zich uitgesproken over concreet openbare orde risico, …?’

Maaike Vanderbruggen van Jesuit Refugee Service stelt dat ‘een melding van een PV in het administratief dossier voldoende is om als “schending van de openbare orde en als een risico voor de nationale veiligheid” aanzien te worden. Men hoeft niet per definitie veroordeeld te zijn. Ook zwartwerk wordt beschouwd als “schending openbare orde”.’

Dhondt bevestigt: ‘Het zou volgens mij gaan om mensen die ooit eens veroordeeld geweest zijn en hun straf hebben uitgezeten. Maar het is niet omdat je een strafblad hebt, dat je een crimineel bent en blijft. Op het moment dat die mensen worden aangehouden, is het volgens mij niet duidelijk waarom ze worden aangehouden. Eerdere openbare-orde-feiten (een strafblad) komen pas na controle door de politie.’ En ook Hilde Geraets van Orbit denkt dat ‘razzia’s gericht zijn op een bepaalde buurt, waar mensen zonder wettig verblijf aangetroffen en aangehouden worden. Je weet op dat moment niet of je al dan niet een dealer te pakken hebt.’

‘Als het zou gaan om veroordeelde criminelen, die na hun straf worden uitgezet, dan zou er van razzia’s geen sprake zijn, want die zijn reeds in ‘overheidshanden’.’

De deportatie zelf is niet per se onwettig, want het is een uitzetting wegens geen geldig verblijfsstatuut en dus ‘een louter administratieve maatregel – met verregaande impact voor de betrokkene, weliswaar’, reageert Hans Lammerant. Maar er kan wel vanalles mee mislopen, ‘denk aan de vroegere veroordeling door het Europees Hof in Straatsburg wegens de collectieve uitzetting van Roma uit Gent. Door à la Air Francken op bepaalde nationaliteiten te mikken, kom je daar stevig in de buurt van.’

De deportatie heeft niets met strafrecht te maken, en dus zijn alle verwijzingen naar criminaliteit framing en niet ter zake doende. Als het zou gaan om veroordeelde criminelen die na hun straf worden uitgezet, dan zou er van razzia’s geen sprake zijn, want die zijn reeds in ‘overheidshanden’.

Mieke Vanden Broeck van Progress Lawyers zit op dezelfde lijn. Volgens haar slaat de uitspraak van De Wever nergens op, want ‘wie veroordeeld wordt, en geen verblijfsrecht heeft, gaat naar de gevangenis en blijft daar totdat hij na zijn straf wordt overgebracht naar een gesloten centrum voor deportatie. De razzia’s zijn gericht op onschuldigen.’

In elk geval, zegt Benoit Dhondt, staat de hele praktijk van de razzia’s en de manier waarop ze door de burgemeester van Antwerpen worden voorgesteld ‘nogal op gespannen voet met het Europees recht dat vereist dat er een actuele en werkelijke bedreiging van de openbare orde is, en met het verbod op arbitraire detentie. Gaan vissen met een enorm net en een heleboel vooroordelen zet grondrechtengaranties op de helling.’ Kati Verstrepen, ook van Antigone Advocaten, onderlijnt dat nog eens: ‘Mensen zonder wettig verblijf die strafbare feiten plegen, komen in principe niet meer vrij. Ze gaan van de gevangenis naar het gesloten centrum en gaan vandaar het vliegtuig op. De uitspraak van Bart De Wever wordt dus helemaal niet gestaafd door de praktijk zoals wij die zien.’

Dat alles betekent niet dat er voortdurend repatriëringsvluchten vertrekken naar de vier uithoeken van de wereld, reageert Tine Danckaers die de problematiek voor MO* al jaren opvolgt: ‘Het discours klinkt vaak veel harder dan wat er in de praktijk gebeurt. Dat is niet onschuldig — er is sprake van zeer negatieve framing — en evenmin maakt het ons beleid daarom vriendelijk, verre van. Want mensen opsluiten met het oog op repatriëring naar onveilige landen is arbitraire detentie en druist in tegen Europese rechtsregels. Zo worden mensen zonder wettig verblijf opgepakt en opgesloten in het kader van deportatie. Vaak worden diezelfde mensen na maanden detentie dan toch vrijgelaten omdat ze niet verwijderbaar zijn, bijvoorbeeld Afghanen of Congolezen.’

‘Mensen opsluiten met het oog op repatriëring naar onveilige landen is arbitraire detentie en druist in tegen Europese rechtsregels’

Ik ben proMO*

 

Steun ons unieke non-profit mediaproject en word proMO*.

Je ontvangt ons magazine en geniet van een pak andere voordelen

Je maakt MO* mee mogelijk en steunt ons in onze missie.

Voor € 4,60/maand of € 60/jaar.

Ik word proMO*

‘Er zijn niet meer repatriëringen onder Theo Francken geweest dan bijvoorbeeld onder zijn voorgangster Maggie De Block. Er wordt ook niet zomaar gerepatrieerd naar eender waar, er zijn nog altijd bilaterale terugnameakkoorden tussen ons land en de herkomstlanden nodig. België stuurt bijvoorbeeld geregeld mensen terug naar Marokko omdat we daar een terugnameakkoord mee hebben maar voor Algerije bijvoorbeeld ontbreekt dat akkoord. Bovendien wordt in de cijfers die de Dienst Vreemdelingenzaken geeft, vaak geen direct onderscheid gemaakt tussen repatriëring naar het herkomstland of repatriëring in het kader van Dublin naar andere EU-lidstaat. Er is superveel intransparantie’, besluit Tine Danckaers.

Kortom: het argument van Bart De Wever is hoogstwaarschijnlijk vals of bijzonder eenzijdig. Het legt een uitdrukkelijke band tussen een brede groep mensen met precair of zonder wettig verblijf, wat ingaat tegen het recht op menselijke waardigheid en de principes van de rechtsstaat. Stellen dat razzia’s gericht zijn tegen ‘dealers, mensenhandelaars, pooiers’ kan alleen als de feiten, de cijfers, de richtlijnen en de realiteit eindelijk transparant gemaakt worden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.