Pauze: wij gaan nergens heen deze zomer

De zonen hebben de laatste schooldag achter zich, terwijl moeder nog driftig zit te tikken. We hebben een zomervergadering gepland, maar die moet wachten tot een van de laatste deadlines is gehaald.

De gedachte aan een mastodonthotel vol uitgelaten gezinnen langs een bedroevend verknoeide strook kust spreekt me ongeveer evenveel aan als een bootcamp op Antarctica

De agenda is verraderlijk compact: schermgebruik en vakantieplanning. Meer valt er niet te bespreken. Iets zegt me dat punt 1 een instinker wordt. Punt 2 daarentegen raakt wellicht vlot afgevinkt. Wij gaan namelijk nergens heen deze zomer, op een sporadisch bezoek aan een zwemvijver of een tuin van vrienden na.

800 euro voor 7 nachten in een tent met 3 bedden, een tafel, wat stoelen en een gammel fornuis erin: ik dacht het niet. Reizen wordt prijzig of ingewikkeld wanneer je ruggegraat geen kampeermatje meer verdraagt.

‘Je hebt all-in vakanties voor vierhonderd euro’, adviseerde iemand. Maar de gedachte aan een mastodonthotel vol uitgelaten gezinnen langs een bedroevend verknoeide strook kust spreekt me ongeveer evenveel aan als een bootcamp op Antarctica. Dus blijven we thuis, of in de buurt.

Meer stress dan in doordeweekse werkweek

Het scheelt een pak gedoe, dat wel. Ik hoef niet zo gek veel, terwijl vrienden en kennissen dakkoffers volproppen, vliegtickets uitprinten en animatie bedenken voor zeurende kinderen onderweg.

‘Alle ellende op de wereld wordt veroorzaakt doordat mensen niet gewoon thuis kunnen blijven’, stelde de Franse filosoof, theoloog en natuurkundige Blaise Pascal. De man stond niet bekend als een vrolijke Frans. Maar hoe ongezellig ook, hij had een punt.

Wij mensen doen wel vaker het omgekeerde van wat wijs en nodig is. Drukte en gedoe opzoeken terwijl we verlangen naar rust

Bovendien wist hij dat de mens geen rationaal wezen is, maar een mysterie dat nooit te doorgronden valt, een vat vol tegenstrijdigheid, even groots als onbeduidend, ambigu en daarom onbetrouwbaar.

Ik dacht ongewild aan Blaise Pascal terwijl ik de onheilstijdingen over verwacht fileleed en wachtrijen op de luchthaven aanhoorde. In onze zoektocht naar welverdiende rust ervaren we meer stress dan in een doordeweekse werkweek. Een op de zes toeristen blijkt last te hebben van bovengemiddelde vakantiestress. Al dat inpakken, plannen, inchecken, aanschuiven, onderweg zijn en onbekend terrein verkennen blijkt stukken minder ontspannend dan de bedoeling is.

Bovenal speelt het verlies van structuur en voorspelbaarheid ons parten, zeggen mensen die daarvoor gestudeerd hebben. Het is een troostende gedachte voor wie niet aan reizen toekomt.

‘De mens, ge kunt daar niet aan uit’

Wij mensen doen wel vaker het omgekeerde van wat wijs en nodig is. Drukte en gedoe opzoeken terwijl we verlangen naar rust. Op de bank liggen met een zak chips wanneer we beter zouden bewegen. Bang zijn van wat we niet kennen, maar het gevaar dat om de hoek loert niet zien.

Ons opwinden over een onnozel meetinstrument als de mobiscore, maar zelfs tijdens een loden hittegolf niet wakker liggen van de klimaatopwarming. Rommel kopen die we niet nodig hebben omdat we hebben verwarren met leven. T-shirts kopen in de Primark aan 2 euro het stuk, maar klagen over onze eigen arbeidsvoorwaarden.

Groen en stilte opzoeken in de vakantie, maar vinden dat we overal mogen wonen en rijden. Twee kilometer naar de bakker tuffen met de auto, maar een peperduur fitnessabonnement kopen om in een stinkende zaal op een hometrainer te zitten.

Stemmen voor partijen die ons op droog zaad zetten. Onszelf verliezen in vluchtigheid terwijl we veiligheid en geborgenheid nodig hebben. Groots en meeslepend willen leven, maar van alles bang zijn. Gehoord en gezien willen worden, maar de ander niet horen of zien. Openheid belangrijk vinden, maar zwijgen over wat we zouden moeten vertellen. Volharden in een soort boosheid die mettertijd haar verklaringen heeft verloren.

Er zal gehangen en gehaperd worden, en nu en dan gezucht, maar ook gelachen en geluisterd.

‘De mens, ge kunt daar niet aan uit’, vond Gerard Walschap, een schrijver die ik moest lezen op de middelbare school, maar waar ik als leeslustige tiener geen zak aan vond.

Meer dan dat ene citaat is mij van hem niet bijgebleven. Maar dat citaat staat even stevig, maar ook wankel als een huis. Als mijn huis, waar de zomerdagen net zo dubbelzinnig zijn als de mensen die het bewonen.

De liefde en de ergernis zullen vechten om aandacht. De ostentatieve verveling van de zonen zal de moeder mateloos irriteren in haar dagelijks werk. Er zal gehangen en gehaperd worden, en nu en dan gezucht, maar ook gelachen en geluisterd.

Wanneer het vertrouwde ritme stokt en stilvalt, zoeken we een nieuw ritme in onze dagen en ons bestaan. Noodgedwongen vertragen, structuren herdenken, loslaten, om dan weer vast te pakken wat er echt toe doet. Wie weet wordt het een succesvol zomerrecept, bij uitbreiding toe te passen op elk ander seizoen van het jaar.