'We moeten verder met een taalvisie die het regionale denken overstijgt'

Bij taalbadonderwijs wordt twintig procent van de vakken in een andere taal gegeven. Kinderen leren bijvoorbeeld wiskunde in het Frans. In het Franstalig onderwijs wordt al in 250 scholen volgens die methode het Nederlands aangeleerd. Vlaanderen hinkt achterop maar in zijn talennota breekt Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet nu een lans om het taalbadonderwijs officieel te regelen vanaf het secundair onderwijs. Piet Van de Craen staat aan de wieg van het STIMOB-project (Stimulerend Meertalig Onderwijs Brussel), waarbij sinds 2001 in een aantal scholen tien procent van de vakken in het Frans wordt gegeven.

Die benadering ligt in het tweetalige Brussel nog moeilijker, luidt de kritiek.
Piet Van de Craen: ‘Ten eerste: er is enorm veel onwetendheid over taal en onderwijs, een combinatie die maar al te vaak wordt bekeken vanuit een clichébenadering. Vreemde taal heeft, eigenaardig genoeg, een ondergeschikte plaats gekregen in ons onderwijs. We vinden rekenen belangrijker dan taal. Ten tweede komt er bij dat er sowieso zoiets bestaat als Vlaamse koudwatervrees over Frans in het onderwijs. De Vlaamse taalstrijd was nodig, maar we moeten nu wel verder met een taalvisie die de regionale benadering overstijgt. We leven in het meertalige Europa van vandaag, waar het Nederlands overigens springlevend is, zonder dat dit leidt tot vernederlandsing.’

We liggen in het centrum van Europa, en hebben een grote taalschat. We moeten daar gewoon meer en op een positievere manier gebruik van maken.

Maar wat te doen met de vele anderstalige Brusselaars die een andere thuistaal dan het Nederlands of Frans spreken?
Piet Van de Craen: ‘Ik wil alle leerlingen betrekken, onderwijs is een recht van elk kind, dat spreekt voor zich. Het is een evidentie dat ook leerlingen van Marokkaanse of Spaanse achtergrond Brusselaars zijn, waarom willen we dat zo vaak in twijfel trekken en hen in een ander vak plaatsen? Het STIMOB-project biedt een andere manier aan om anders met de meertaligheid om te gaan. Meertalig onderwijs stimuleert kinderen, en egaliseert de kansen in het onderwijs juist.

We onderzochten de effecten van taalbadonderwijs op zes terreinen. Eén daarvan is hoe de kennis van de moedertaal evolueert bij leerlingen die taalbadonderwijs volgen. Het onderzoek bevestigt dat die verbetert, net zoals de motivatie en de leerhouding van kinderen groeien, de breinontwikkeling en de cognitieve ontwikkeling verbeteren, enzovoort. Conclusie: zelfs als het taalbadonderwijs maar twee uren van een heel curriculum beslaat, biedt het een grote meerwaarde om te leren leren. Dit is dus beter voor alle leerlingen.’

We moeten meer kijken naar de schoolloopbaan die een kind volgt. We kijken en meten nu teveel of een kind op het einde van het curriculum heeft opgenomen. Maar bij taal werkt dat anders, dan moet je kijken naar de derde of vierde klas.’

Bent u voor Brussels onderwijs?
Piet Van de Craen: ‘Ik vind dat eerlijk gezegd nonsens. We hebben de neiging om in Brussel klein te denken en onze problemen te vergroten. Alsof we de enigen zijn met een taalprobleem. Kijk naar Barcelona, daar werkt het tweetalig onderwijs wel: het Catalaans heeft er opnieuw een plaats gekregen naast het Castiliaans. We doen altijd of Brussel een hopeloos verhaal is, maar dat is niet zo. We liggen in het centrum van Europa, en hebben een grote taalschat. We moeten daar gewoon meer en op een positievere manier gebruik van maken.’