Na de staatsschuld ook de ecologische schuld aanpakken

Martens hoeft geen twee keer na te denken over dé milieuprioriteit: Kyoto en nog eens Kyoto, om de opwarming van de atmosfeer te beperken. Martens: ‘De afgelopen decennia stonden voor de Belgische regering in het teken van het gat in de begroting, het aflossen van de staatsschuld. De volgende decennia moeten in het teken staan van het aflossen van de ecologische schuld en het dichten van het gat in de CO2-begroting.’
Volgens Martens slaagden de laatste regeringen er niet in de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen: ‘Met de “reducties” zoals die nu voorzien zijn in het Nationaal Klimaatplan, komen we tegen 2008-2012 uit op zeven procent meer CO2-uitstoot in plaats van de afgesproken zeven procent minder. Bovendien wil de regering dat realiseren door Russische emissierechten op te kopen, een moderne variant van de aflaten, zeg maar.’
Martens: ‘Het probleem is ook dat we ondertussen energie blijven verspillen en niet raken aan onze energieverslindende consumptiepatronen. In plaats van “Kyoto” te zien als een kostenpost, moeten we het zien als een opportuniteit om meer te focussen op betere isolatie, energiezuinige apparaten en investeringen in hernieuwbare energievoorziening. Die maatregelen leiden bovendien tot een globale verbetering van de luchtkwaliteit omdat er minder verzurende en ozonvormende stoffen de lucht in gaan. Van alle Europese landen haalt België het minst elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Een deel van de industrie heeft al heel wat gedaan, maar de tertiaire sector, de transport- en energiesector en de huishoudens kunnen nog veel beter.’
‘Het klimaatbeleid van de regering was zeer zwak. Premier Verhofstadt blies op het VN-congres van Johannesburg hoog van de toren maar presteerde in eigen land weinig. Van alle industrielanden heeft België de hoogste belasting op loon, terwijl geen enkele Europese lidstaat zo weinig inkomsten haalt uit het taxeren van energieverbruik. Op die wijze blijven we tewerkstelling wegbelasten, terwijl energieverspilling ongemoeid wordt gelaten. Verder blijven de gewesten ruzie maken over de vraag hoe de 7,5 procent CO2-reductie gerealiseerd moeten worden. Een allereerste prioriteit voor een nieuwe regering is dus die verdeling in het regeerakkoord op te nemen. Anders zijn we weer voor jaren vertrokken.’
‘Op internationaal niveau was de bedoeling van het Kyoto-protocol ook om structurele veranderingen aan te brengen in de westerse energieconsumptie. Dit om de ontwikkelingslanden de kans op ontwikkeling te geven die zij nodig hebben. Zij moeten een “kikkersprong” kunnen maken in hun ontwikkeling, een aantal stadia overslaan door bijvoorbeeld meteen met hernieuwbare energiebronnen te werken!’ (hvs)

Zonnige groeten uit Tsjernobyl

Nog geen plannen voor deze zomer? Boek eens een citytrip naar Tsjernobyl. Onder het label extreme tourism organiseert reisbureau Sam in Kiev dagexcursies naar het rampgebied waar 17 jaar geleden reactor 4 van de kerncentrale ontplofte.
De trip vanuit Kiev kost 193 euro per persoon, busreis, beschermend pak, wegwerpmasker, schoenenhoesjes en de huur van een geigerteller inbegrepen. Een greep uit het programma: ‘Beleef de vrede en rust van de spookstad Prypyat. Verken de lege appartementen, scholen, hotels en kleuterscholen. Bezoek de duizenden sporen, helikopters en legervoertuigen die doordrenkt zijn van radioactieve straling. Ontmoet de huidige inwoners van het besmette gebied.’ Er is ook een lunch voorzien met ‘gegarandeerd veilig voedsel’.
Op zaterdag 26 april 1986 even voor half twee ‘s nachts sloeg in de Sovjetrepubliek Oekraïne het noodlot toe. Na een uit de hand gelopen test in de kerncentrale van Tsjernobyl kwamen gedurende 10 dagen grote hoeveelheden radioactieve stoffen vrij. Een gebied van ongeveer 150.000 km² in Wit-Rusland, Oekraïne en Rusland werd zwaar besmet. Met alle gevolgen vandien: meer dan 300 miljoen mensen staan vandaag officieel geregistreerd als directe slachtoffers van de ramp. De Wereldgezondheidsorganisatie verwacht dat alleen al in Wit-Rusland in de komende jaren 50.000 gevallen van schildklierkanker zullen opduiken als gevolg van het nucleair ongeval.
In december 2000 werd de laatste reactor van de kerncentrale van Tsjernobyl definitief gesloten, maar daarmee zijn de problemen niet van de baan. ‘Aangezien radioactieve deeltjes duizenden jaren nodig hebben om te vervallen, is het goed mogelijk dat het ergste nog gaat komen’, klinkt het onheilspellend in een Greenpeace-rapport. (kc)
Meer info over de dagexcursies naar Tsjernobyl op www.ukrcam.com

Gezocht: 120.000 ton chemische wapens

De vernietiging van chemische wapens loopt in Rusland niet van een leien dakje. Terwijl het Kremlin voor het geldverslindende karwei financiële steun zoekt in het buitenland, waarschuwen experts voor een enorme milieucatastrofe. Met de ondertekening van de Conventie over Chemische Wapens in 1997 nam Rusland zich voor om tegen 2008 zijn volledige arsenaal aan chemische wapens te vernietigen. Officieel gaat het om 44.000 ton giftige gassen, verdeeld over 7 opslagplaatsen in het land. De eerste vernietigingsfabriek werd eind vorig jaar geopend in Gorny, zo’n 700 kilometer ten zuidoosten van Moskou, en zou in een eerste fase instaan voor de vernietiging van 400 ton mosterdgas.
Wetenschappers stellen nu vast dat Gorny de vastgelegde emissienormen en veiligheidsvoorschriften voor de opslag van afval aan haar laars lapt. Dat is alvast geen goed nieuws voor de 8000 Russen die in de directe omgeving van de fabriek wonen. ‘Bovendien wordt het probleem door de gebruikte technologie alleen nog maar groter’, waarschuwt professor Lev Fyodorov van de ngo Unie voor Chemische Veiligheid. ‘De fabriek in Gorny kan enkel chemische wapens omzetten in substanties die niet voor militaire doeleinden gebruikt kunnen worden. In plaats van 44.000 ton chemische wapens krijg je zo 150.000 ton gevaarlijk giftig afval.’
Zelfs als Rusland er al in slaagt om tegen de nieuwe deadline van 2012 de 44.000 ton chemische wapens te vernietigen zonder het milieu zwaar te vervuilen, dan nog zijn de problemen lang niet van de baan. Volgens Fyodorov beschikt Rusland nog over 120.000 ton “vergeten” chemische wapens. ‘Deze stocks, geproduceerd tussen 1915 en 1946, liggen verspreid over 500 sites in Wit-Rusland, Georgië, Kazachstan, Oekraïne, Oezbekistan en Rusland. Bovenop sommige oude opslagplaatsen zijn intussen woonwijken gebouwd en nationale parken aangelegd. Een groot aantal chemische wapens is ook gedumpt in meren, moerassen, rivieren en zeeën.’ (kc)