Eigen taal eerst

Smet redeneerde dat de talen Italiaans en Spaans in het project minder belangrijk waren. Hij was ook van mening dat evaluaties onvoldoende het succes van de projecten aantoonden.

‘Het argument dat het geen structureel antwoord is op alle talen die aanwezig zijn in Brussel, vind ik niet sterk genoeg als hij geen alternatief naar voor schuift’, reageert Moens. ‘Een kind heeft maar één leven en kan niet wachten tot een andere oplossing uit de bus valt. Zestig procent van onze kinderen zijn Turks en zijn vertrokken vanuit een taalachterstand, zowel in het Turks als in het Nederlands. De overige veertig procent van onze leerlingen weerspiegelen de hele wereld. Tachtig procent van onze leerlingen halen de eindtermen. Dat is naar Brusselse normen heel veel, en dan kan je ook niet spreken van een slag in het water.’

Moens vertelt dat de verslagenheid groot is, zowel bij de Turkse leerkrachten als de Turkse ouders die bewust voor de school kozen omwille van die aanpak. Hij betreurt ook dat het tweede –succesvolle– luik van OETC, het opbouwen van een band met de Turkse ouders, nu ook de mist ingaat. ‘De Turkse gemeenschap is van nature een heel gesloten gemeenschap, de Turkse ouders zijn moeilijker te bereiken. Onze Turkse leerkrachten vervulden een echte brugfunctie tussen de school waardoor ouderparticipatie bij ons echt een succes is geworden.’

Taalbadonderwijs

In het tweetalige Brussel waar meertaligheid groeit, is taal in het onderwijs een grote uitdaging. De meertaligheid en anderstaligheid in Brussel staan haaks op het Belgische communautaire denken, vindt cultuurfilosoof Eric Corijn (VUB). Dat vindt ook Van den Brandt. ‘In Brussel gaan we om met “goede” –Frans en Nederlands– en “foute” –de meer dan dertig andere– talen. Daar moeten we mee ophouden. We moeten kinderen goesting doen krijgen in talen, dat doe je niet door twee of drie talen boven de ander te plaatsen.’

In zijn talennota breekt minister Smet een lans voor het taalbadonderwijs. Dat wordt nu in het Franstalig onderwijs al in 250 scholen –met succes– aangeboden, aldus professor Piet Van de Craen (VUB). ‘Bij taalbadonderwijs wordt twintig procent van het curriculum in een andere taal gegeven. Kinderen leren bijvoorbeeld wiskunde in het Frans. Dat heeft een positief effect op de cognitieve ontwikkeling van een kind, het bevordert de kennis van de doeltaal en de moedertaal, stimuleert en motiveert kinderen. Dat wijzen onderzoeken uit.’

Niet iedereen is het erover eens dat dat te rijmen valt met de Brusselse context, waar kinderen sowieso al met een zwakke thuistaalkennis starten. ‘Immersie-onderwijs (onderdompeling, td) richt zich niet tot de sociaal hogere klassen of tot elitescholen’, reageert Van de Craen. ‘Als Nederlandstalige en Franstalige kinderen de vruchten plukken van immersie-onderwijs, doen ook allochtone kinderen dat. Maar het spreekt voor zich dat immersie-onderwijs vroeg genoeg moet ingebed zijn in de Brusselse scholen, waarbij bovendien een betere sociale mix gegarandeerd wordt.’