De luis in de Amerikaanse pels bijt

Dat ons land zich heeft opgesteld als één van de drie Navo-dwarsliggers in de Irakcrisis is in de grote wereld niet onopgemerkt voorbij gegaan.
Op de Conferentie van niet-gebonden landen die begin maart in Maleisië plaatsvond, kreeg ons land, samen met Frankrijk, Duitsland en Rusland, van de Maleisische eerste minister en gastheer van de conferentie, Mahathir bin Mohamad, een pluim voor zijn verzet tegen het eigengereide optreden van de VS in de Irak-crisis. ‘Onvergeeflijk’ vond Colin Powell de beslissing die België in de loop van februari nam om samen met Frankrijk en Duitsland het Navo-besluit over defensieve steun aan Turkije te blokkeren.
Kort daarop vertrok premier Verhofstadt voor een economische missie naar New York. The Wall Street Journal verwelkomde hem met een vernietigende commentaar in zijn kolommen. Onder de titel De ondraaglijke lichtheid van België opperde de krant dat het wel heel eigenaardig was dat België zich aansluit bij twee “voormalige bezetters” en niet bij het land dat hen heeft bevrijd: Amerika. ‘België ziet er bijzonder onnozel uit. In zijn poging om niet de schoothond van Amerika te zijn, is het land een ja-knikker voor Parijs en Berlijn geworden’.
Het dispuut binnen het Atlantische bondgenootschap had echter niet zozeer te maken met de principiële bereidheid om Turkije, “indien nodig”, te hulp te komen.Waar de drie EU-landen serieus tegenin gingen, is de zelfingenomenheid van de regering Bush, die haar misprijzen voor “het oude Europa” ventileert zodra de Unie of één van haar lidstaten het aandurft een eigen mening te hebben. ‘We zijn geen vazallen van de VS’, verduidelijkte een scherpe Louis Michel. De uitdrukking legt de vinger op de wonde. Sinds Maastricht (1992) werkt Europa intens aan een eigen buitenlands- en veiligheidsbeleid. In de daaropvolgende Verdragen van Amsterdam (1997) en Nice (2001) heeft dat verder gestalte gekregen. En toen kwam 11 september. De terreuraanslagen hebben ook binnen Europa het veiligheidsdenken in een stroomversnelling gebracht.
Het toeval wil dat België toen net het EU-voorzitterschap waarnam. Bij een bezoek aan Colin Powell, in het gezelschap van premier Verhofstadt en EU-buitenlandminister Javier Solana, verklaarde Louis Michel eind september 2001 dat de EU als een trouwe bondgenoot zou meewerken aan de strijd tegen het terrorisme. Ons land ging, net als in de huidige crisis, wel even dwars liggen in de Navo toen het ging om eventuele bijstand aan bondgenoot Amerika op grond van artikel 5 van het Navo-verdrag. In dat artikel wordt bepaald dat de lidstaten elke aanslag van buitenaf en gericht tegen één van de lidstaten, zullen beschouwen als een aanslag tegen het bondgenootschap. De Belgische regering liet de Navo-vergadering toen urenlang stilleggen voor intern overleg omdat volgens haar de beperkingen van die steun niet duidelijk genoeg omschreven waren. De houding van de Belgische regering is dus niet zomaar een geïsoleerde opwelling van pacifisme.
Feakes, onderzoeker aan het Harvard Sussex Program, een Brits-Amerikaanse samenwerkingsprogramma over wapenbeheersing, looft het Belgische EU-voorzitterschap in die periode voor de inspanningen op het vlak van wapenbeheersing. Volgens hem heeft Europa het voorbije decennium een kwalitatieve sprong voorwaarts gemaakt wat een eigen veiligheidsbeleid betreft. Het Verdrag van Maastricht en de daaropvolgende verdragen zijn volgens hem van groot belang geweest op dit vlak.
Feakes: ‘Maar wellicht zijn de concrete Europese initiatieven toch eerder een reactie op een beleid van de VS dat erop gericht is zich terug te trekken uit bestaande internationale onderhandelingen en zijn ambivalente houding ten aanzien van multilaterale wapencontrole. Precies op een ogenblik dat de VS hun vertrouwen schijnen te verliezen in internationale verdragen, maakt de EU duidelijke keuzes voor multilaterale onderhandelingen. In een document van de Europese Commissie wordt gesteld dat ‘het gevaar niet gelegen is in VS-isolationisme, maar in VS-unilateralisme. Alleen een coherente Unie kan tegen deze tendens ingaan.’ België heeft in zijn opstelling, zoals eerder in het verleden, gekozen vóór een eigen Europese identiteit en tégen het unilateralisme.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Latijns-Amerika & ecologie
    Alma De Walsche schrijft over ecologische thema’s, van klimaat- en energiebeleid, over landbouw- en voedsel tot transitie-initiatieven en baanbrekers. Ze volgt al enkele decennia Latijns-Amerika, met een speciale focus op de Andeslanden.

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.