China zet steeds meer ‘executiewagens’ in

Mensenrechtenorganisaties zeggen dat de executiewagens meer lijken op rijdende doodseskaders, die er eenvoudigweg voor zorgen dat China gevangenen sneller, gemakkelijker en buiten zicht van het publiek kan executeren. Chinese functionarissen werpen tegen dat executiewagens zorgen voor een “humanere” voltrekking van het doodvonnis.

Dat executies niet meer in het openbaar worden voltrokken, is zeker een vooruitgang, zegt Li Guifang, vice-voorzitter van het Comite Criminele Zaken van de Chinese Advocaten Assocatie. “Dit is minder pijnlijk voor de veroordeelden, hun familie en het publiek.”

Werden gevangenen vroeger publiekelijk geëxecuteerd voor een vuurpeloton, nu gebeurt dat met dodelijke injecties in speciaal daarvoor ingerichte wagens. China deed in 1997 experimenten met injecties en zette kort daarna bij wijze van proef mobiele executiekamers in. Hoeveel executiewagens momenteel in gebruik zijn, is staatsgeheim. Wel is bekend dat in de provincie Yunnan achttien mobiele units heeft.

De stap van het vuurpeloton naar dodelijke injectie “is een geweldige vooruitgang in de Chinese strafprocedures”, zei Yin Yong, directeur van het Hooggerechtshof in de provincie Zhejiang, onlangs tegen de staatsmedia. Activisten wijzen er echter op dat Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat een dodelijke injectie ook pijnlijk kunnen zijn.

Yunnan, de provincie waar de executiewagens voor het eerst werden ingezet, is een achtergebleven zuidwestelijke regio die berucht is om drugssmokkel. De wagens zullen de komende jaren echter ook steeds meer gebruikt gaan worden in geïndustrialiseerde regio’s waar de misdaadcijfers sterk stegen. Een van die regio’s is de oostelijke kustprovincie Zhejiang. Die provincie wil in september starten met het gebruik van de wagens.

Mensenrechtenorganisaties zeggen dat China jaarlijks meer criminelen executeert dan de rest van de wereld bij elkaar. De Chinese regering maakt echter geen cijfers openbaar. In 2005 noteerde Amnesty International 1.770 doodvonnissen in China. Amnesty schat het werkelijke aantal doodvonnissen echter op ongeveer 8.000.

De mobiele executiekamers worden door Chinese functionarissen geroemd als de nieuwste ontwikkeling in het rechtssysteem, nu China bezig is het internationale imago op te vijzelen met het oog op de Olympische Spelen in 2008. Volgens berichten in de Chinese pers, kost een executiewagen 500.000 yuan (ruim 47.000 euro). De uitvoering van de executie is echter veel goedkoper dan bij een vuurpeloton. Bij het toedienen van dodelijke injecties zijn vier mensen nodig voor assistentie, terwijl bij een vuurpeloton veel extra bewaking bij het executieterrein nodig is.

Hoewel de executiekamers in een aantal opzichten humaner zijn dan de vuurpelotons, vrezen mensenrechtenactivisten wel voor ongewenste bijeffecten. Zo zouden de dodelijke injecties het gemakkelijker maken organen van gevangenen te transplanteren. China kreeg de afgelopen weken kritiek op de levendige handel in organen en beloofde strengere wetgeving te introduceren. (JS)