Burgers slachtoffer van offensief tegen Tamil Tijgers

Wie zijn die Tamil Tijgers weer?
Gie Goris: Wel, de Tamil Tijgers zijn de meest harde kern van het Tamilnationalisme van Sri Lanka. Sri Lanka is een eiland voor de zuidkust van India waar grosso modo twee grote bevolkingsgroepen wonen: de Singalezen, die de grote meerderheid zijn, en de Tamils, die een minderheid vormen van zo’n 15 procent van de bevolking.
Die Tamils hebben zich eeuwen al achteruitgesteld gevoeld, vooral dan nadat ze door de Britten getransporteerd zijn van Tamil (India) naar Sri Lanka om daar op de theevelden te werken en hebben in de loop van de jaren, zeker na de onafhankelijkheid van het eiland, geprobeerd om een eigen autonome en later onafhankelijke staat te bevechten om hun eigenheid te kunnen beleven, om hun taal te vrijwaren, om hun andere religie te kunnen beleven en dat soort dingen meer.
Dit lijkt ook zo’n conflict dat al eeuwenlang in de media bestaat, om het zo te zeggen. Hoe komt het dat de Tamil Tijgers nu plots zo verliezen?
De Tamil Tijgers zijn altijd een vrij succesvolle guerillabeweging of opstandelingenleger geweest, ze hebben voordien ook al wel eens zware verliezen geleden en hebben zich dan teruggetrokken. En ze zijn ook teruggekomen, tot voor kort controleerden ze een acht- of negental districten op het eiland. Ze zijn nu helemaal in de verdrukking gekomen omdat het regeringsleger, na de overwinning van de huidige president van Sri Lanka, beslist heeft om voor de militaire overwinning te gaan en komaf te maken met alle vredesgesprekken en alle pogingen om tot een dialoog te komen.
De huidige president is echt 100% voor een militaire oplossing gegaan, heeft daar alle mogelijke middelen voor ingezet. Hij zet ook een groot stuk van het bruto nationaal product van het land in op het leger, op dit soort militaire overwinning.
De Tamil Tijgers hebben blijkbaar toch altijd meer een soort psychologisch overwicht gehad dan een militair. We spreken wel eens over de luchtmacht van de Tamil Tijgers, wat zowat het enige opstandelingenleger dat wij kenden met een eigen luchtmacht. Dat mag je natuurlijk ook niet overdrijven: dat gaat over een paar lichte vliegtuigjes die konden ingezet worden en die nu blijkbaar -volgens waarnemers- ontmanteld zijn en ergens weggestopt in de jungle voor betere dagen want ze zijn nu toch niet in te zetten.
Ze hebben hun troepen moeten terugtrekken, ze hebben een aantal belangrijke controleposten verloren. Maar je mag ook niet vergeten dat het leger, dat nu zo’n spectaculaire winsten boekt, over de laatste 40 kilometer op weg naar het hoofdkwartier van de Tamil Tijgers, ze daar een jaar over gedaan hebben. Die jungle, in het noordoosten van Sri Lanka, is echt een enorme buffer voor het leger om controle te krijgen over het terrein dat de Tamil Tijgers bezet hielden.

De Tamil Tijgers hebben blijkbaar toch altijd meer een soort psychologisch overwicht gehad dan een militair.

Het is dus al veel langer bezig dan nu even lijkt met dat hevige offensief. Nu, het Sri Lankaanse leger zegt dat de oorlog voor 95% gewonnen is. Wat betekent dit nu, zal de vrede terugkeren, om het simpel uit te drukken?
Wel, dat zou wat te simpel zijn. Wat men nu verwacht is dat die laatste 5% ook wel zal gedaan krijgen, dan zal er een soort controle komen van het regeringsleger over het noordoosten van het schiereiland. Maar er is eigenlijk nauwelijks iemand die denkt dat het probleem daarmee zal verdwijnen. De opstand is ontstaan vanuit een terecht gevoel van de Tamils dat zij niet meetelden, dat zij tweederangsburgers waren.
In de jaren ‘40-‘50 hebben veel Tamils hun stemrecht verloren. Het Singalees werd de enige officiële taal, in ‘72 werd het Boedhisme de officiële staatsgodsdienst terwijl de Tamils hindoes zijn. Dus dat soort dingen moeten reëel aangepakt worden anders is er geen kans op een langdurige vrede of op een echt vergelijk.
Als dat niet gebeurt, zal het geweld opnieuw opflakkeren.
Ik lees vooral een aantal analyses in kranten in Sri Lanka, die ervan uitgaan dat de Tamil Tijgers nu gaan terugkeren naar de positie die ze midden jaren tachtig hadden, namelijk die van een klein, maar goed georganiseerd guerillaleger, die geen terrein controleren, maar die wel vrij veel steun hebben van de bevolking, en dus in staat zijn om vanuit hun schuilplaatsen in de jungle, zo nu en dan hit-and-run-aanslagen te plegen en op die manier toch blijvend de staat van Sri Lanka kunnen ondermijnen.
Als ik heel kort door de bocht de vergelijking maak, dan kun je Noord-Sri Lanka een beetje zien als een tweede Gaza, wat zeggen hulporganisaties over de situatie daar en de bevolking?
Er zijn hulporganisaties die dat beeld letterlijk ook gebruiken omdat de situatie in het noordoosten waar het offensief nu staat, daar schat men dat er 250.000 à 300.000 mensen samengedreven zijn op een strook van een 50 vierkante kilometer waar gebombardeerd wordt, waar de overheid een soort veilige zone gecreëerd heeft, maar daar zouden nu ook een paar honderd slachtoffers gevallen zijn. En de Tamil Tijgers worden dan weer beschuldigd -zoals ook in Gaza gebeurde- van het gebruiken van de burgers als een soort levend schild om van daaruit te kunnen opereren.
Het verschil is wel dat we daar heel beelden weinig van zien.
We zien er praktisch niets van: journalisten zijn niet toegelaten, bijna geen hulpverleners toegelaten. Dus ook wat dat betreft zou je de vergelijking met Gaza kunnen maken. Het leger controleert alle informatie en het is dus wachten op het einde van de oorlog om echt te kunnen nagaan wat er gebeurd is.