Chinese ambassadeur ziet “positieve signalen”

Coronacrisis legt China’s zwaktes en sterktes bloot

Ambassadeur Zhang hield zich op de vlakte toen ik vroeg of de coronacrisis geen zwaktes heeft blootgelegd

De crisis met het coronavirus, intussen COVID19 gedoopt, is een globale uitdaging geworden. Maar de crisis zegt ook iets over het Chinese model. Het blijft afwachten hoe de crisis verder evolueert. Dat bleek op de persconferentie die Zhang Ming, de Chinese ambassadeur bij de EU, deze week in de Brusselse persclub gaf.

Zhang deed zijn best om de wereld gerust te stellen maar kon geen zekerheid bieden. Hij erkende dat er intussen al veel besmettingen waren, maar zag ‘positieve signalen. 83 procent van alle besmettingen in China bevinden zich in de provincie Hubei. De besmettingen buiten China maken slechts één procent uit van het totaal aantal besmettingen. Zonder de Chinese inspanningen zouden die cijfers veel hoger liggen. De voorbije veertien dagen is het aantal nieuwe gevallen buiten Hubei met 91 procent gedaald.’

‘Het aantal nieuwe gevallen buiten Hubei is met 91 procent gedaald de voorbije twee weken.’

Zhang beweerde dat zijn land ook open en transparant was geweest. ‘Zodra de situatie in Wuhan duidelijk werd, hebben we een nationaal comité opgericht en de Wereldgezondheidsorganisatie op de hoogte gebracht. Het zou beter zijn indien het nog sneller had gekund. Sommigen vragen waarom we niet vanaf het begin hebben gecommuniceerd? Het was een heel nieuw virus waar we weinig van af wisten. Terugkijkend op alles, kan alles verbeterd worden.’

Zhang was blij met de Europese steun inzake medisch gereedschap. Hij betreurde dat de VS alle vluchten naar China stopzetten, ook al suggereerde of vroeg de Wereldgezondheidsorganisatie dat nooit. Zhang: ‘We hopen dat de EU lijnen open houdt. Ik verwijs graag naar België dat tijdens de ebolacrisis in West-Afrika naar die regio bleef vliegen.’ Zhang deed er voor de rest alles aan om de wereld op economisch gebied gerust te stellen. ‘Er is een impact, maar die is beperkt en van korte duur. Het zal onze positieve dynamiek op de lange termijn niet veranderen.’

Twee kanten van het Chinese bestuursmodel

De crisis met het coronavirus toont de bij momenten immense kracht van het Chinese model maar het legt ook de zwaktes bloot. Dat China een stad met tien miljoen inwoners, zoals Wuhan, kan afsluiten van de buitenwereld en de inwoners ervan kan overtuigen zoveel mogelijk binnen te blijven, beschermt de rest van de wereld tegen de verspreiding van het virus. We mogen daar blij om zijn. Of de Chinese autoriteiten daarmee overreageren, valt van hieruit moeilijk te beoordelen.

Een land dat bang is van de inzichten van zijn burgers en hun verenigingen, verliest veel.

Maar het verhaal van dokter Li Wenliang legt ook een andere, zwakke, kant bloot. De dokter zag eind vorig jaar al een vreemd virus opduiken, en toen hij daarover wou communiceren, werd hem op een brutale manier het zwijgen opgelegd door de autoriteiten. Dat heeft mogelijk belet dat het virus meteen werd doodgeknepen, en dus de verspreiding van het virus mogelijk gemaakt. Intussen is dokter Li overleden. De kon censuur kon niet beletten dat miljoenen Chinezen op sociale media hun respect voor hem betuigden met daarbij hun ergernis over hoe hij door de autoriteiten werd aangepakt.

Een land dat bang is van de inzichten van zijn individuele burgers, en hun verenigingen, verliest veel: de snelheid, flexibiliteit, creativiteit, wijsheid, …

Zwakke kant geen toeval

Die zwakke kant van het Chinese model is geen toeval. Het is een bewuste politieke keuze die onder president Xi Jinping nog aan kracht won. In 2014 was ik in de stad Wuhan getuige van een gelijkaardige discussie over milieuverontreiniging. Dankzij goede bemiddeling van de Universiteit Gent kwam ik er in contact met academici die betrokken waren bij de invoering van een nieuwe milieuwetgeving. Die stipuleerde dat alleen bevoegde autoriteiten informatie over de toestand van het milieu mochten bekend maken. Dat ngo's bijgevolg de wet zouden overtreden, maakte het toen voer voor discussie.

De vraag hoeveel vrijheid en inspraak burgers moeten krijgen, leeft in China.

Professoren van de universiteit van Wuhan zo hun bedenkingen. Ze stuurden een brief naar het Nationaal Volkscongres (het Chinese parlement, jvd) om hun bezorgdheden aan te kaarten. De pers kreeg nauwelijks lucht van de kwestie. ‘Dat is de Chinese manier om dingen aan te pakken’, knipoogde een van de professoren.

Dit voorbeeld toont aan dat de vraag hoeveel vrijheid en inspraak de staat haar burgers moet geven wel degelijk leeft in de schoot van de Chinese samenleving en de Communistische Partij. Zeker is dat er onder Xi Jinping gekozen is om minder speelruimte en autonomie aan de burgers en hun organisaties te verlenen. De Partij is er als de dood voor om de controle en de macht te verliezen waardoor ze haar burgers en hun uitingen strak controleert. Corona toonde waar dit toe kan leiden.

Op de vraag of het wedervaren met dokter Li geen zwakte van het Chinese systeem blootlegde, antwoordde Zhang Ming, de Chinese ambassadeur bij de Europese Unie, voorzichtig. De naam Li Wenliang nam hij niet in de mond, maar ‘er moeten lessen geleerd worden, vooral in de gebieden waar we zwakheden vertoonden. Er moet uitgebreid met het publiek worden overlegd.’ En nog: ‘De menselijke soort moet elke kans aangrijpen om te leren en om zijn systemen te verbeteren.’

Een vraag voor de toekomst

Kan China echt de leidende macht in de wereld worden als het een deel van de wijsheid van zijn volk blijft onderdrukken?

Of de coronacrisis ook echt tot bijsturingen zal leiden, valt af te wachten. Veel hangt af van hoeveel meer infecties en slachtoffers er vallen en wat de economische impact van de crisis wordt. Los daarvan zal China zich toch die vraag moeten stellen. Die overstijgt immers de discussie of de partij controle kan houden op de bevolking.

Dit gaat ook over de kwaliteit van bestuur. Kan China de grote verjonging van de natie, die Xi nastreeft, doorvoeren als ze een deel van de wijsheid en de inzichten van dat volk blijft onderdrukken?

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Overigens is het een vraag die zich ook in het Westen meer en meer stelt. Al gaat het bij ons niet zozeer om vrijheid van meningsuiting, maar om bestuurlijke participatie. Heel wat politicologen en bestuurskundigen geloven dat de kwaliteit van het bestuur wordt verbeterd door burgers te laten participeren. Zie hoe burgers en hun verenigingen het mobiliteitsbeleid in en om Antwerpen bijstuurden. Zie hoe partijpolitiek die vastloopt, soms een uitweg vindt via burgerpanels.

Er zit zoveel kennis, expertise en wijsheid bij het volk dat het niet verstandig zou zijn om daar geen gebruik van te maken. In China, waar de bevolking ook alsmaar beter is opgeleid, zal die vraag meer en meer gesteld worden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.